De zomer komt eraan en het druilerige weer lijkt grotendeels achter de rug. Dat betekent volop genieten van de zon. Maar wist je dat je ook je ogen goed tegen de zon moet beschermen? Zowel UV- straling als blauw licht kunnen schadelijk zijn voor je ogen. De oplossing is een goede zonnebril aanschaffen. Er is onderzocht waarom je een goede zonnebril nodig hebt, welke variaties er mogelijk zijn, hoeveel je kwijt bent en waar je precies op moet letten in de winkel.
Het belangrijkste doel van een zonnebril is om ervoor te zorgen dat UV-straling nog maar beperkt het oog kan binnendringen, vertelt Gabriëlle Janssen, optometrist en voorzitter van de Optometristen Vereniging Nederland.
‘Bij langdurige intense blootstelling aan UV-licht kan je namelijk schade aan het hoornvlies krijgen.’ Ze geeft aan dat deze intensiteit alleen bereikt wordt aan het strand, hoog in de bergen of tijdens het lassen. Maar ook minder UV-straling kan slecht zijn voor je ogen.
Risico’s door zon in je ogen
Zo kan een lagere intensiteit van UV-straling schade veroorzaken aan het hoornvlies, bindvlies en de ooglens. Daarnaast legt Janssen uit dat de zon veel blauw licht bevat. ‘Dit kan dieper in het oog schade aanrichten’, vertelt ze. ‘Zo kan blauw licht leeftijdsgebonden maculadegeneratie veroorzaken, waardoor je wazig en minder details ziet en doffe of donkere vlekken in je zicht krijgt.’
De ernst van de schade staat direct in verband met de hoeveelheid UV- en blauw licht waaraan iemand gedurende zijn leven wordt blootgesteld. De optometrist adviseert om in verschillende situaties bescherming tegen zonlicht te dragen. ‘Zeker voor kinderen is het van belang om tegen UV-licht te beschermen, omdat zij gemiddeld een wat grotere pupil hebben waardoor er meer licht in het oog komt.’
Hoe weet je of een zonnebril tegen UV beschermd?
Een zonnebril die aan de criteria voldoet om UV-licht tegen te houden, moet een CE-markering hebben. ‘In theorie kan iedereen een sticker met CE-markering op een bril plakken, daarom is het verstandig om aan de binnenzijde van het brillenpootje te kijken of er een CE-stempel in staat’, vertelt Janssen.
De kleurintensiteit van het glas in een zonnebril kun je achterhalen door de bijsluiter te lezen of bij sommige brillen aan de binnenzijde van het brillenpootje te kijken. Hier staat namelijk de categorie van van het glas beschreven. ‘De categorieën variëren van 0 tot 4. Dit getal geeft de kleurintensiteit van de glazen weer, ofwel de bescherming tegen verblinding’, legt de optometrist uit. ‘Bescherming 0 wil zeggen tot 20 procent absorptie van het licht en bescherming 4 betekent 92-97 procent lichtabsorptie. Absorptie van minimaal 75 procent wordt aangeraden.’
Om er verzekerd van te zijn dat je zonnebril je goed beschermt, kun je volgens de expert in de zomer het best kiezen voor een bril met markering CE3.
Belangrijke aanvullende bescherming
Daarbij is het goed om een zonnebril met blauwfilter in de glazen aan te schaffen zodat je ook beschermd bent tegen schade door het blauwe licht.
Ook geeft de expert aan dat de huid rondom het oog dun is en daardoor snel zal verouderen bij te veel blootstelling aan UV licht. ‘Het dragen van een hoed of pet is aan te raden om rimpelvorming te voorkomen’, aldus Janssen. Ze benadrukt wel dat alleen een hoed of pet niet genoeg is. ‘Er wordt wel veel licht weggenomen, maar door reflectie zal er alsnog veel UV-straling in het oog komen. Een combinatie van hoofddeksel en zonnebril is de beste bescherming.’
Verder moet je, om acute problemen te voorkomen, aanvullende en gespecialiseerde bescherming te dragen. Dat is belangrijk bij lassen en specifieke omstandigheden, zoals bij sneeuw in een hooggebergte. ‘Een zonnebril met CE 3 voldoet hier niet’, benadrukt de optometrist.
De invloed van je oogkleur
Ook speelt volgens Janssen de kleur van je ogen een rol in hoe gevoelig je bent voor fel licht. ‘Lichtgekleurde ogen zijn vaak gevoeliger voor fel zonlicht of fel kunstmatig licht, omdat ze minder pigment bevatten dan donkere ogen’, legt ze uit. Dit komt doordat een lichtere iris meer licht doorlaat, waardoor er meer licht in het oog valt.
Daarbij hebben mensen met een lichte iris minder pigment in hun netvlies dat een overdaad aan licht opvangt. Mensen met lichte ogen zijn vaak lichtgevoeliger en hebben dus sneller de behoefte een zonnebril op te zetten.
Dit betekent niet dat mensen met donkere ogen minder UV-bescherming nodig hebben. ‘Voor alle oogkleuren blijft gelden dat je een zonnebril met CE 3-keurmerk en liefst ook een hoed of pet nodig hebt.’
Grijze, groene, bruine of ontspiegelde glazen
Janssen vertelt dat de kleur van de glazen vooral bepaald wordt door jouw persoonlijke voorkeur en het doel van het zonnebrilgebruik. ‘In principe bepaalt de categorie van het glas de kleurintensiteit, niet de kleur van het glas zelf.’
Wel dragen volgens de optometrist veel skiërs een zonnebril met spiegelcoating of een contrastverhogende kleur. ‘Hierdoor kunnen ze beter contrast onderscheiden in de sneeuw.’ Mensen die veel tijd doorbrengen op het water, kiezen weer sneller voor zonneglazen met een polarisatiefilter. Hierdoor heb je minder last van weerspiegelingen op bijvoorbeeld het wateroppervlak.
Tot slot kun je ervoor kiezen om ontspiegelde glazen of een bril met anti-reflectiecoating aan te schaffen. ‘Dit geeft een rustiger optisch beeld omdat er minder verstrooiing en reflecties van het licht zijn, waardoor het een stuk aangenamer kijkt. Het zal niet bijdragen aan de gezondheid van de ogen’, aldus Janssen.
Gezichtsvorm speelt een grote rol
Het model zonnebril dat je nodig hebt is volgens Ronald Renaud, opticien en bestuurslid van de Nederlandse Unie van Optiekbedrijven, sterk afhankelijk van je gezichtsvorm, de positie van de ogen, oren en het doel van de zonnebril.
‘De bekende pilotenvorm is ooit ontwikkeld (voor piloten) als de meest anatomische vorm om optimale bescherming van de ogen te bieden, maar dat is natuurlijk ook afhankelijk van de gezichtsvorm’, vertelt Renaud. Hetzelfde geldt voor de ‘cat eye’, ronde of rechte vormen. ‘Deze kunnen bij de een prachtig staan, maar bij een ander juist niet.’ De opticien waarschuwt wel dat niet alle modieuze brillen de juiste grootte hebben om goed te beschermen, wees je daar dus bewust van.
Hoe kies je het juiste model zonnebril?
Voor sporten als hardlopen en fietsen adviseert Renaud om een gecurvde, rondlopende bril te gebruiken. ‘Dit type bril weert de zon ook aan de zijkanten van de ogen en voorkomt dat de wind in je ogen waait.’
Mocht je geen specifieke sport bedrijven maar op zoek zijn naar een zonnebril voor elke dag, dan adviseert de Renaud om langs te gaan bij een opticien. ‘De juiste pasvorm bij een zonnebril verhoogt het draagcomfort en de functionaliteit. Een goed advies bij een opticien die kennis heeft van alle functies die samenkomen in een zonnebril maakt je aankoop meer waard.’
Hoeveel ben je kwijt aan een goed beschermende zonnebril?
Als je bril wil met gegarandeerde bescherming tegen schadelijk UV-stralen van 400 nm en een goede optische kwaliteit, dus zuivere glazen zonder vertekening, moet je denken aan prijzen rond de 100 euro, vertelt Renaud. De prijs kan hoger worden doordat bepaalde brillen een hogere kwaliteit hebben, beter af te stellen zijn op je gezicht, beter bestand zijn tegen breuk en krassen, of ontspiegeld, meekleurend of voorzien zijn van een polaroidfilter.
Verder zijn sommige zonnebrillen ook bedoeld als mode-item. ‘De meeste modemerken bieden prachtige, exclusieve modellen die qua prijs hoog op kunnen lopen.’ Er is volgens de opticien geen bovengrens in prijs, die bepaal je zelf afhankelijk van de functionaliteit van je zonnebril.’
